پاکستان د پنجشنبې په ورځ فبروري اتمه (سلواغې ۱۹) په دغه هېواد کې د عمومي ټاکنو په ترڅ کې د انټرنیټ او ګرځنده ټیلیفوني شبکو خدمات بند کړي او د معلوماتو د ملاتړ ادارو دا کار "غیر دموکراتیک" اقدام بللی دی.
د پاکستان د کورنیو چارو وزارت په یوه اعلامیه کې ویلي چې دغه ډول "امنیتي اقداماتو ته د نظم ساتلو او ممکنه امنیتي خطرونو سره د مبازې" دپاره اړتیا ده.
د چهارشنبې په ورځ په بلوچستان کې د کاندیدانو د دفترونو دباندې په دوو چاودنو کې لږ تر لږه ۲۸ کسان ووژل شول او په لسګونو نور ژوبل شول. داعش ددغو بریدونو مسئولیت اخیستی دی.
له دې وړاندې د اورپکو په بریدونو کې دوه کاندیدان هم وژل شوي وو.
دا مطلب هم ولولئ پاکستان کې په دوو چاودنو کې لسګونو کسانو ته مرګ ژوبله اوښتېد "ډیجیټل حقونو" په نوم غیر انتفاعي سازمان مسئولې نګهت داد د ټيلیفوني شبکو بندول "د پاکستانیانو پر جمهوري حقونو برید" بللی او وېره یې ښودلې چې دا کار به خلک له رایې ورکولو څخه لیرې وساتي.
هغې وویل: "د ګرځنده ټیلیفونونو بندول د ملي امنیت اندیښنو ته د حل لاره نه ده. معلوماتو ته د لاسرسي بندول ډیره ګډوډي رامینځته کوي. که خدای مه کړه برید وي، نو تاسو چاته څنګه ټیلیفون کوئ؟"
هغې زیاته کړه چې د بریدونو په اړه د ویرې رامنځته کولو او داسې نورو غلطو معلوماتو خپرولو لپاره نورې لارې موجودې دي.
دا مطلب هم ولولئ پاکستان پارلماني ټاکنې؛ رایې اچونې بهیر تر سختو امنیتي تدابیرو لاندې پیل شوید پاکستان د خلکو ګوند مشر بلاول بوټو زرداري له حکومت څخه د ګرځنده ټیلیفوني شبکو د پرانیستلو غوښتنه کړې او ويلي يې دي چې د ګوند مدافع وکيلان به په دې اړه محکمې ته عریضه وکړي.
د "نیټ بلاک" په نوم د انټرنېټ د څار نړیوال سازمان، د کاروونکو د راپورونو پر اساس په پاکستان کې د ګرځنده ټیلیفون او انټرنیټ خدماتو د بندیدو خبر تائید کړی دی.
د نیټ بلاک مشر الپ توکر فرانس پرس ته وویل: "په پاکستان کې د ټاکنو په ورځ د انټرنیټ د بندېدلو شدت تر هغې اندازې ډېر زیات دی چې تراوسه موږ په دغه هیواد کې لیدلی دی... دا عمل په طبیعي توګه غیر دموکراتیک دی او د ټاکنو د خپلواکو څارونکو د کار محدودولو او د رایې ورکولو په پروسه کې د بې نظمۍ لامل کیږي."
د عمران خان د ګوند په اړه د چارواکو اندېښنې
د پاکستان په ټاکنو کې د جعلکارۍ په اړه له وړاندې تورونه لګېدلي او ددغه هېواد د پخواني صدراعظم عمران خان د زنداني کېدو او د هغه پر تحریک انصاف ګوند باندې د بندیزونو د لګېدو له کبله په ټاکنو کې د خلکو ګډون کم ښودل شوی دی.
د واشنګټن په وډرو ویلسن څېړنیز مرکز کې د جنوبي اسیا د برخې مشر مایکل کوګلمن دا "د ټاکنو د ورځې یو بد پیل" بللی دی.
هغه وویل: "د رایې اچونې له پیل کېدو سره له دغو اقداماتو څخه روښانه کیږي چې چارواکي پر ټاکنو باندې د تحریک انصاف د احتمالي اغیزو په اړه اندیښمن دي."
د پاکستان د ۲۰۱۸ کال د ټاکنو پر وخت د ګرځنده ټیلیفون خدمات نه وو محدود شوي، که څه هم د شنونکو په خبره، هغه مهال هم امنیتي اندېښنې موجودې وې او په یوې ټاکنیزې غونډې کې چاودنې له ۱۴۰ څخه ډیر کسان ووژل.
د هغو ټاکنو په ورځ په کوټه کې په یوه چاودنه کې تر ۳۰ ډېر کسان ووژل شول چې پړه یې د اسلامي دولت (داعش) ډلې په غاړه واخیسته.
د پاکستان چارواکي وخت په وخت د لویو لاریونونو یا غونډو په جریان کې د ممکنه ناامنۍ د مخنیوي په موخه ګرځنده تلیفونونو ته لاسرسی بندوي ترڅو د اورپکو ترمنځ د اړیکو ټینګولو وړتیا محدوده کړي.
د ګرځنده ټیلیفون خدمات ددې دپاره هم محدود کیږي ترڅو بریدکوونکي ونشي کړای چې د موبایل ټیلیفونونو سره تړلي بمي چاودنې وکړي.
په پاکستان کې د ټاکنیزو مبارزو په جریان کې د اپوزیسیون د انلاین غونډو پر وخت، څو ځله انټرنیټ او ټولنیزو رسنیو ته لاسرسی محدود شوی دی.
حکومت ددې کار لامل "تخنیکي ستونزې" وګڼلې خو د تحریک انصاف ګوند چې په دغو ټاکنو کې څنډې ته کړل شوی، دا د خپل کمپاین د ګډوډولو یوه هڅه بللې ده.
د تحریک انصاف د اطلاعاتو مشر رؤف حسن فرانس پرس ته وويل چې پر ګرځنده خدماتو محدودیت ددغه ګوند د کارکوونکو هغه هڅې ټکنۍ کوي چې غواړي خلک د رایو ورکولو مرکزونو ته د تګ دپاره وهڅوي.
هغه وویل: "زموږ دپاره فزیکي حضور په بشپړ ډول محدود شوی او د ارتباطاتو دپاره یوازې پر انټرنیټ تکیه لرو."